Het Levend Archief zet zich in voor het behouden en herstellen van levensvatbare populaties wilde planten. Maar hoe beoordelen we eigenlijk of een populatie levensvatbaar is? Hiervoor maken onderzoekers van de universiteiten Wageningen, Amsterdam en Nijmegen onder andere gebruik van genetische analyses. Binnen het project ‘Levendige Bossen’, een initiatief van de Bosgroepen in samenwerking met Wageningen universiteit, kijkt promovendus Sina Bohm onder andere naar de genetische variatie van verschillende populaties van zeldzame oud bosplanten.

Eén van de aandachtsoorten is Slanke sleutelbloem (Primula elatior). Het bijzondere van deze fraaie gele voorjaarsbloeier is dat individuen heel oud kunnen worden – soms meer dan vijftig jaar! Grofweg maakt een sleutelbloem elk jaar één nieuw rozetje aan. De leeftijd van een individu kan geschat worden door het aantal rozetten te tellen.

Door bladeren van een aantal jonge en oude planten in een populatie te verzamelen en genetisch te analyseren, kunnen de onderzoekers bestuderen of de genetische diversiteit van de jonge planten even groot is als die van oude planten. Alarmbellen gaan af wanneer de genetische diversiteit van de jonge planten aanzienlijk lager is dan die van de oude. Dat wijst er op dat slechts een klein deel van de oude individuen nakomelingen krijgt. De overige oude individuen zouden in dat geval niet reproduceren – ze zijn seniel.

Een mogelijke oorzaak voor seniliteit in planten is dat de standplaats van de populatie niet meer geschikt is voor de soort. Door de standplaatscondities van seniele populaties met de die van vitale populaties te vergelijken, komen de onderzoekers verschillen in bijvoorbeeld zuurgraad of voedselbeschikbaarheid van de bodem op het spoor. Vervolgens kunnen doelgericht beheermaatregelen worden ingezet om een ongeschikte standplaats te herstellen om te bewerkstelligen dat de seniele individuen weer nakomelingen krijgen. Op deze manier dragen wetenschappelijke inzichten in de genetische diversiteit van populaties bij aan het herstel van levensvatbare populaties wilde planten.

Het project ‘Levendige Bossen’ wordt gefinancierd door de Provincie Noord-Brabant.