17 september 2020
De Afsluitdijk is een iconische plek voor Nederland. De 32 kilometer lange dam (want dat is het) is het symbool voor de oer-Nederlandse strijd tegen het water. Hoewel de afsluiting van de Zuiderzee voor de ecologie een enorme ramp was, we verloren immers een groot deel van onze kust en estuariene natuur, heeft de aanleg van de Afsluitdijk ook kansen geboden. De door mensen gemaakte stenen muur langs de Waddenzee, kan je immers ook zien als rotskust. En veel planten zien de basaltblokken ookk zo. Soorten die zuidelijker voorkomen in Europa, Wilde kool of Klifpeen, zijn zelfstandig in Nederland terecht gekomen. Op de Afsluitdijk vonden zij hun perfecte habitat.
Maar door klimaatverandering stijgen de zeespiegels en neemt de kans op extreem weer toe. De Afsluitdijk ondergaat momenteel een update, een grondige renovering om de veranderende omstandigheden ook komende eeuw te kunnen weerstaan. Hiervoor krijgt de dijk een compleet nieuwe bekleding. Over het basalt komen innovatieve betonnen Levvel-blocks die ruimte geven aan zeefauna. Hoger op de dijk komen quatroblocks die de structuur van basalt nabootsen. Van de huidige bekleding is straks niets meer te zien. En ook die bijzondere soorten gaan verdwijnen als we nikst zouden doen.
In opdracht van aannemersconsortium Levvel en Rijkswaterstaat gaat Het Levend Archief zich samen met Bureau Waardenburg, Wageningen Environmental Research en De Cruydt-Hoeck ontfermen over deze bijzondere soorten. Onze vrijwilliger, botanicus en Afsluitdijkkenner Ben Bruinsma heeft zaden van de bijzondere soorten verzameld. Deze worden momenteel op verschillende plekken in Nederland opgeslagen, waaronder in de Nationale zadencollectie. Met deze zaden gaan we de komende jaren bestuderen hoe we de planten weer terug op de nieuwe betonbekleding van de Afsluitdijk 2.0 kunnen krijgen. Hiervoor gaan we experimenten uitzetten. Een mogelijkheid is het gebruik van leembolletjes, vergelijkbaar met de zaadbommetjes van Guerillia Gardeners. Leem met zeewier zou wellicht genoeg zijn om de zaden op hun plek te houden in de barre omstandigheden op de dijk en een impuls kunnen geven aan de ontkiemende soorten.
Als het onderzoek succesvol is hopen we dat de bijzondere soorten ook de Nieuwe Afsluitdijk weer in bloei zetten.
Sanne Bloemink van De Groene Amsterdammer ging een dagje mee op pad op de Afsluitdijk en schreef het volgende artikel:
De Nationale Zadenbank
Een buik vol fladderende vlinders
Tijdens het inzetten van de eerste inzaaiexperimenten met de speciale leembolletjes was Vroege Vogels op bezoek. Zij maakten een korte reportage welke terug te luisteren is in dit fragment (v.a. 16 min).
Copyright © 2020 . All rights reserved.